مروری بر جراحی ایمپلنت

جراحی ایمپلنت دندان درمانی است که ریشه دندان را با پایه‌هایی از جنس فلز و پیچ مانند جایگزین می‌کنند و روکش‌های شبیه به تاج دندانهای واقعی که هم از لحاظ ظاهری و هم از لحاظ کارکرد به دندان های طبیعی انسان بسیار نزدیک هستند را جایگزین دندانهای آسیب دیده یا از دست رفته می کنند. جراحی ایمپلنت دندان می تواند جایگزین مناسبی برای دست دندان مصنوعی یا بریج دندانی باشد که  گاهی به خوبی در دهان جای نمی‌گیرند و اصطلاحاً لق می زنند و تکلم بیمار را دچار مشکل می‌کنند.

ایمپلنت‌ها با استخوان فک شما سازگار ند، ایمپلنت‌ها دچار لغزش نمی‌شوند و باعث ایجاد صدای مزاحم نشده و به استخوان آسیب وارد نمی‌کنند.

نحوه انجام عمل جراحی کاشت پایه ایمپلنت به نوع ایمپلنت دندانی و وضعیت استخوان فک شما بستگی دارد. جراحی ایمپلنت دندانی ممکن است شامل چندین مرحله باشد. مهمترین مزیت پایه ایمپلنت پشتیبانی کامل از دندانهای جدید شما است – این فرآیند نیاز به بهبود استخوان در اطراف پایه ایمپلنت کاشته شده دارد. از آنجا که این ترمیم استخوان به زمان نیاز دارد، فرایند آن می تواند ماه ها طول بکشد.

چرا این کار انجام می شود

پایه ایمپلنت دندانی نقش ریشه دندان های از دست رفته در استخوان فک شما را دارد که به وسیله جراحی در استخوان کاشه می‌شود. از آنجا که تیتانیوم موجود در ایمپلنت‌ها با استخوان فک شما سازگار است، ایمپلنت‌ها دچار لغزش نمی‌شوند و باعث ایجاد صدای مزاحم نشده و به استخوان آسیب وارد نمی‌کنند.

در حالی که این مشکلات در بریج دندانی ثابت یا پروتز متحرک (دست دندان مصنوعی) معمول است.

یکی از مشکلات معمول در روش‌های درمانی نظیر بریج، ایجاد پوسیدگی در دندان‌هایی است که به عنوان پایه بریج عمل می‌کنند که در سال های آتی منجر به از دست رفتن این دندان ها و شکست درمان بریج می‌شود. اما در ایمپلنت‌ها دیگر خطر پوسیدگی دندان وجود ندارد و پایه فلزی ایمپلنت در برابر اسیدها و مواد خورنده مقاوم هستند.

به طور کلی ایمپلنت های دندانی میتواند برای شما مناسب باشد اگر:

• یک یا چند دندان از دست رفته داشته باشید

• استخوان فک داشته باشید که به رشد کامل رسیده باشد

• استخوان کافی برای ایمن سازی ایمپلنت ها داشته باشید یا قادر به پیوند استخوان باشید.

• بافت‌های دهان سالم داشته باشید.

• بیماری خاصی نداشته باشید که بر ترمیم استخوان تأثیر بگذارد.

• قادر به پروتز گذاشتن نیستند یا تمایل ندارید پروتز بگذارید

• مشکلی با طولانی بودن فرایند از زمان کاشت پایه ایمپلنت تا دریافت روکش‌های دندان ندارید.

• سیگار یا تنباکو استعمال نمی‌کنید.

خطرها

مانند هر عمل جراحی، جراحی کاشت پایه ایمپلنت هم ممکن است خطراتی برای سلامتی به همراه داشته باشد. این مشکلات نادر است، اما وقتی بروز کند، معمولاً جزئی بوده و به راحتی قابل درمان است.

خطرات عبارتند از:

• عفونت در محل ایمپلنت

• زخم شدن یا آسیب رسیدن به ساختارهای اطراف، مانند دندان‌های دیگر یا رگ‌های خونی

• آسیب عصبی، که می تواند باعث درد، بی حسی یا سوزن سوزن شدن در دندان‌های طبیعی، لثه‌ها، لب‌ها یا چانه شود

• مشکلات سینوسی، هنگامی که ایمپلنت‌های دندانی قرار داده شده در فک بالا به یکی از حفره‌های سینوس شما وارد شود.

چگونه آماده شوید

روند برنامه ریزی برای انجام جراحی ایمپلنت ممکن است متخصصان مختلفی را شامل شود.

 از جمله دندانپزشک متخصص در بیماری های دهان، فک و صورت (جراح فک و صورت)، دندانپزشک متخصص جراحی لثه (پریودانتیست)، دندانپزشک متخصص طراحی دندانهای مصنوعی و روکش‌های دندانی (متخصص پروتزهای دندانی) و بعضاً پزشک متخصص گوش، حلق و بینی (ENT).

از آنجا که ایمپلنت های دندانی به یک یا چند عمل جراحی احتیاج دارند برای آماده سازی این فرآیند، باید یک ارزیابی دقیق داشته باشید، از جمله:

• معاینه جامع دندانپزشکی

 با استفاده از اشعه ایکس دندان و تصاویر سه بعدی، مدل‏هایی از دندان و فک شما ساخته خواهد شد.

• بررسی سابقه پزشکی

در مورد هر گونه شرایط پزشکی و هر دارویی که مصرف می کنید، از جمله داروهای تجویز شده و بدون نسخه و مکمل‌ها، به دندانپزشک خود بگویید. اگر بیماری قلبی یا قطعه فلزی ارتوپدی خاصی در بدن شما وجود دارد، ممکن است پزشک برای جلوگیری از عفونت، آنتی بیوتیک برای شما تجویز کند.

• طرح درمان

 متناسب با شرایط شما، در این طرح عواملی از جمله تعداد دندانهای مورد نیاز برای تعویض و وضعیت استخوان فک و دندانهای باقیمانده شما در نظر گرفته شده است.

برای کنترل درد، گزینه های بیهوشی در حین جراحی شامل بی حسی موضعی، آرام بخشی یا بیهوشی کامل است. با متخصص دندانپزشکی خود صحبت کنید که کدام گزینه برای شما مناسب است. تیم مراقبت دندانپزشکی شما بسته به نوع بیهوشی در مورد خوردن و آشامیدن قبل از جراحی به شما آموزش می‏دهد. اگر قصد انتخاب گزینه آرامبخشی یا بیهوشی کامل را دارید، طوری برنامه ریزی کنید که کسی شما را بعد از جراحی به خانه منتقل کند و انتظار داشته باشد که تا پایان روز استراحت کنید.

آنچه شما می توانید انتظار داشته باشید

جراحی ایمپلنت دندان معمولاً یک عمل جراحی سرپایی است که به صورت مرحله ای انجام می شود و زمان بهبودی بین عمل وجود دارد. روند قرار دادن ایمپلنت دندان شامل مراحل مختلفی است، از جمله:

• برداشتن دندان آسیب دیده

• آماده سازی استخوان فک (پیوند)، در صورت نیاز

• کاشت ایمپلنت دندان

• رشد و ترمیم استخوان

• قرار دادن آباتمنت و تشکیل بافت نرم اطراف ایمپلنت

• قرار دادن دندان مصنوعی

کل مراحل ممکن است از ابتدا تا انتها ماهها طول بکشد. بیشتر این زمان به بهبودی و انتظار برای رشد استخوان جدید در فک شما اختصاص داده شده است.

هنگامی که نیاز به پیوند استخوان است

اگر استخوان فک شما به اندازه کافی ضخیم نیست یا خیلی نرم است، ممکن است قبل از عمل جراحی ایمپلنت دندان به پیوند استخوان نیاز داشته باشید. این پیوند به این دلیل است که عمل جویدن فشار زیادی بر استخوان شما وارد می‏کند و اگر استخوان فک نتواند از ایمپلنت پشتیبانی کند، احتمالاً جراحی با شکست روبرو خواهد شد. پیوند استخوان می تواند پایه محکم تری برای ایمپلنت ایجاد کند.

چندین ماده پیوند استخوان وجود دارد که می تواند برای بازسازی استخوان فک استفاده شود. گزینه ها ممکن است شامل پیوند استخوان طبیعی مثلا از محل دیگری در بدن شما، یا پیوند استخوان مصنوعی مانند مواد جایگزینی استخوان باشد که می تواند ساختارهای حمایتی برای رشد استخوان جدید را فراهم کند. با پزشک خود درمورد گزینه هایی که برای شما مناسب است صحبت کنید.

ممکن است چندین ماه طول بکشد از استخوان پیوندی به اندازه کافی استخوان جدید رشد کند تا از ایمپلنت دندانی پشتیبانی کند. در برخی موارد، ممکن است شما فقط به پیوند جزئی استخوان نیاز داشته باشید، که می تواند همزمان با جراحی ایمپلنت انجام شود. وضعیت استخوان فک شما نحوه اقدامات صورت گرفته برای شما را تعیین می‌کند.

قرار دادن ایمپلنت دندان

در طی جراحی برای قرار دادن ایمپلنت دندانی، جراح در دهان شما برشی ایجاد می‏کند تا لثه شما کنار رود و استخوان در معرض دید قرار گیرد. در استخوان، جایی که پایه فلزی ایمپلنت قرار خواهد گرفت، سوراخ‌هایی دریل می شود. از آنجا که این پایه به عنوان ریشه دندان عمل می‏کند، در عمق استخوان کاشته می شود.

در این مرحله، در جایی که دندان شما از دست رفته است، هنوز شکاف خواهید داشت. در صورت لزوم می‏توان نوعی از پروتزهای موقت را برای ظاهر قرار داد. می توانید این پروتز را برای تمیز کردن و هنگام خواب دربیاورید.

در انتظار رشد استخوان

هنگامی که پایه ایمپلنت فلزی در استخوان فک شما قرار گرفت، انسجام استخوانی (osseointegration) آغاز می شود. در طی این فرایند، استخوان فک رشد کرده و با سطح پایه ایمپلنت یکپارچه می‏شود. این فرآیند، که ممکن است چندین ماه طول بکشد، به شما کمک می‏کند تا پایه محکمی برای دندان مصنوعی جدید شما فراهم شود – درست همانطور که ریشه ها برای دندان های طبیعی شما این کار را می‏کنند.

قرار دادن ابانتمنت ( abutment)

وقتی فرایند استخوان سازی  کامل شد، ممکن است به جراحی اضافی برای قرار دادن اباتمنت – قطعه ای که در نهایت روکش به آن متصل می شود – نیاز داشته باشید. این جراحی جزئی به طور معمول با بی حسی موضعی و در محیط سرپایی انجام می شود.

برای قرار دادن اباتمنت:

• جراح دهان و دندان شما لثه را دوباره باز می کند تا پایه ایمپلنت دندانی را در معرض دید قرار دهد

• اباتمنت به ایمپلنت دندانی متصل می‌شود

• سپس بافت لثه به اطراف ابانتمنت نزدیک می‌شود، اما روی آن را نمی‌پوشاند.

در بعضی موارد، در هنگام کاشت پایه، ابانتمنت به پایه فلزی ایمپلنت دندانی متصل می‌شود. این بدان معناست که شما به مرحله جراحی اضافی احتیاج نخواهید داشت. اما از آنجا که این حفره از خط لثه می‏گذرد، با باز کردن دهان قابل مشاهده است – و این تا زمانی است که دندانپزشک پروتز دندان را کامل نکند. بعضی از افراد این ظاهر را دوست ندارند و ترجیح می دهند ابانتمنت را در روشی جداگانه قرار دهند.

پس از قرارگیری اباتمنت، لثه‌های شما باید حدود دو هفته قبل از اتصال روکش‌های دندان بهبود یابند.

انتخاب روکش‌های دندانی جدید

هنگامی که لثه‌های شما بهبود یافت، از دهان و دندان‌های باقی مانده شما قالبگیری خواهد شد. از این قالب‌ها برای ساختن روکش که تاج دندان شما را شبیه سازی می‌کند، استفاده می شود.

تا زمانی که استخوان فک شما به اندازه کافی محکم نباشد تا از دندان جدید پشتیبانی کند، نمی‏توان روکش را برای ایمپلنت نصب کرد.

شما و دندانپزشک خود می توانید دندان مصنوعی را انتخاب کنید که متحرک، ثابت یا ترکیبی از هر دو باشد:

• متحرک:

این نوع شبیه پروتز متحرک معمولی است و می تواند پروتز جزئی یا کامل باشد. این شامل دندانهای سفید مصنوعی است که توسط لثه پلاستیکی صورتی احاطه شده است و بر روی یک قاب فلزی متصل به اباتمنت ایمپلنت نصب شده است و به راحتی در جای خود قرار می گیرد. برای تعمیر یا تمیز کردن روزانه به راحتی برداشته می شود.

• ثابت:

در این نوع، یک روکش به طور دائمی روی یک پایه ایمپلنت فلزی پیچ یا پسبانده می‌شود. نمی‌توانید دندان را برای تمیز کردن یا هنگام خواب بردارید. بیشتر اوقات، هر روکش به ایمپلنت دندان خود متصل می شود. با این حال، از آنجا که ایمپلنت ها به طور ویژه‌ای قوی هستند، در صورت بریج شدن دندان ها، می توان چندین دندان را با روی یک ایمپلنت جایگزین کرد.

بعد از عمل

چه در یک مرحله و چه در چندین مرحله جراحی کاشت ایمپلنت دندانی را انجام دهید، ممکن است برخی از ناراحتی‌های معمول مرتبط با هر نوع جراحی دندان را تجربه کنید، مانند:

• تورم لثه و صورت

• کبودی پوست و لثه ها

• درد در محل ایمپلنت

• خونریزی جزئی

بعد از جراحی ایمپلنت دندان ممکن است به داروهای ضد درد یا آنتی بیوتیک نیاز داشته باشید. اگر تورم، ناراحتی یا هر مشکل دیگری در روزهای بعد از عمل بدتر شد، با دندانپزشک جراح خود تماس بگیرید.

بعد از هر مرحله از عمل، ممکن است لازم باشد که غذاهای نرم بخورید تا زمانی که محل جراحی بهبود یابد. به طور معمول، جراح شما از بخیه‌هایی استفاده می‏کند که خود به خود حل می شوند. اگر بخیه های شما جذب شونده نباشد، پزشک آنها را خواهد کشید.

نتایج

اکثر ایمپلنت‌های دندانی موفقیت آمیز هستند. با این حال، گاهی اوقات، استخوان نمی‏تواند به اندازه کافی با ایمپلنت فلزی جوش بخورد. به عنوان مثال، سیگار کشیدن ممکن است منجر به نارسایی و عوارض ایمپلنت شود.

اگر استخوان نتواند به اندازه کافی جوش بخورد، ایمپلنت برداشته می‏شود، استخوان تمیز می شود و می‏توانید حدود سه ماه بعد دوباره عمل جراحی کاشت پایه ایمپلنت تکرار کنید.

چگونه به دوام ایمپلنت‌ها کمک کنیم

• بهداشت دهان و دندان را بسیار عالی انجام دهید.

درست همانند دندان های طبیعی خود، ایمپلنت و روکش‌های دندانی و بافت لثه را تمیز نگه دارید. مسواک‌های مخصوص طراحی شده مانند مسواک بین دندانی که بین دندان‌ها می‌لغزد، می‌تواند به تمیز شدن گوشه‌ها و لبه‌های اطراف دندان، لثه و پست‌های فلزی کمک کند.

• مرتباً به دندانپزشک مراجعه کنید.

برای اطمینان از سلامت و عملکرد صحیح ایمپلنت ها، معاینات دندانپزشکی را برنامه ریزی کنید و به نکات مربوط به نظافت حرفه ای توجه کنید.

• از عادت های آسیب رسان دوری کنید.

اجسام سخت مانند یخ و آب نبات سخت را که می‏توانند روکش‌ها یا دندان های طبیعی شما را بشکند،  نجوید. از مصرف دخانیات و فرآورده های کافئین که باعث تغییر رنگ دندان می‏شوند، خودداری کنید. اگر دندان قروچه دارید، درمان کنید.